Có lẽ do họ chưa bao giờ tĩnh tâm và kiên nhẫn đọc hết một tác phẩm văn chương hoặc tệ hơn nữa, họ chưa bao giờ sống một cách thật sự trước nay họ chỉ tồn tại. Vì chỉ tồn tại thôi nên họ không đủ quan sát, không đủ chiêm nghiệm và liên tưởng và những dòng chữ cứ nhảy múa một cách khô khan. Cuộc đời trôi qua cũng tẻ nhạt và đơn điệu, bởi vì văn là đời nền. Giá trị đầu tiên của văn chương chính là giá trị hiện thực trong các bài luận văn học trong các công trình lý luận, phê bình văn học cũng thường đề cập đến giá trị hiện thực của tác phẩm. Dù là truyện ký thơ hay là tiểu thuyết nhiều chương. Do đã rất lâu rồi mình cũng chẳng còn nhớ tác phẩm đầu tiên mình đọc là gì nữa. Truyện của grim truyện của albescens nhưng mãi lần lớp 5 mình mới được đọc những tập truyện đầu tiên của nhà văn tô hoài. Ông đã qua đời cách đây nhiều 5 và hôm đó lòng mình cũng trượt buồn man mác. Dế mèn, dế choắt và những cuộc hành trình đầy mạo hiểm, những cuộc phiêu lưu bất ngờ đã khiến mình có cái nhìn mới mẻ hơn về thế giới trẻ thơ và có thêm những bài học nhân sinh. Mấy tháng trước mình có làm một video về tác phẩm vợ chồng a phủ lại có cơ hội gặp lại bác tô hoài ngay cả khi nhà văn không còn nữa, vì văn là đời mỗi một câu chuyện lại phản ánh hiện thực cuộc sống, những hiện tượng trong đời sống hằng ngày chính là chất liệu quý để tạo nên những áng văn chương. Chính tổ hoài đã tự bộc bạch, ông không thể viết được chuyện giống khái hưng hay nhất link, bởi vì chuyện đó là chuyện về con nhà giàu vì con quan lại mà tô hoài thì đâu có tiếp xúc nên ông chẳng thể hiểu thấu mà dám viết về họ. Rsi cũng vì lẽ đó, ông chọn hướng ngòi bút của mình vào những câu chuyện trong chính cuộc sống hàng ngày. Theo ông, đó là chuyện trong làng truyện trong nhà, những hoàn cảnh của người của một vùng đất sa sút, nghèo khổ. Tô hoài là người làng nghĩa đô và quê hương của ông chính là nơi khơi nguồn sáng tạo. Thay vì chọn viết truyện Giang hồ kiếm hiệp, ông chọn sáng tác từ chính những chất liệu đời thường. Ngay cả thiên truyện vợ chồng a phủ tô hoài cũng dựa trên câu chuyện về đôi vợ chồng người dân tộc mèo. Cùng nhau bỏ trốn khỏi nhà thống lí để theo cách mạng để xây dựng một cuộc đời mới. Những tình tiết trong truyện đều phản ánh rất rõ thủ tục miền núi, những bất công và áp bức mà người dân phải gánh chịu trong những 5 tháng lầm than, vợ chồng a phủ là tác phẩm văn học nhưng cũng là cuộc đời chung của nhiều con người khác không kém cũng không hơn. , Mình nhận ra điều ấy khi đã gặp lại những hoàn cảnh tương tự trong truyện nhưng lại là ở chính cuộc sống của mình. Biểu hiện có thể khác đi nhưng về bản chất, chuyện bị ép cưới bị bạc đãi bị coi rẻ vẫn là thứ mà chúng ta thấy hàng ngày ý. Do không cần đợi một ngày nào đó, chúng ta ngủ dậy và được quay về thế kỷ 20, chúng ta bỗng nhiên được sinh ra ở một bản làng Tây Bắc ta mới có thể hiểu được nỗi đau của mị. Thật ra thì chúng ta vẫn bị ép buộc, bị bạc đãi, bị coi rẻ ngay cả khi sống cùng nhau trong thế kỷ 2 mốt khi mà hòa bình độc lập đã có trong tay. Và ngày còn học. Câu chuyện này có một tình tiết trong vợ chồng a phủ mà mình nhớ mãi đó là mị. Sau khi bị mắng chửi và hành hạ quá nhiều nên cô ấy tự nghĩ rằng mình cũng là một đứa rẻ mạt, cũng là một người thấp kém, thậm chí là một con vật. Thật ra thì các bạn biết không? Chúng ta sinh ra ai cũng có những điểm mạnh và điểm yếu riêng, cũng có nỗi sợ và khát khao rất riêng, nhưng khi chúng ta chưa đủ cứng cáp mà thế giới bên ngoài lại quá ồn ào quá nhiều loại quá nhiều tác động ta cũng bị ảnh hưởng, cũng bị móp méo theo. I ai cũng xoáy sâu vào những điểm yếu của chúng ta, cứ soi mói và chì chiết cũng cứ thêm vào nỗi đau đó. Chưa một lần họ công nhận cho những nỗ lực cũng chưa một lần họ biết quan sát và thấu hiểu cho những mặt tốt xấu của chúng ta. Và khi nghe quá nhiều những lời chê bai, những lời phê phán hay miệt thị, dần dần chúng ta nghĩ rằng mình tệ thật, mình kém cỏi thật vì đã từng đọc vợ chồng a phủ vì nhớ mãi chi tiết ấy mà sau này khi có con thì đi dạy học. Khi làm giáo dục, mình luôn cố gắng đánh giá đa chiều học sinh mà không gán lên người các em những cái mác tiêu cực, toàn bộ mình sợ rằng một ngày nào đó chính các em cũng là mị. Tự đánh mất giá trị của chính mình chỉ vì những đánh giá phiến diện và độc hại của người ngoài. Thay vào đó, mình cố gắng coi các em là người lớn, mong các em sớm trưởng thành, tự ý thức được điểm mạnh và cái yếu của mình để giữ được cốt cách của bản thân và vươn lên mạnh mẽ.
Chúng ta vẫn thường nói văn là đời, nhưng liệu có ai nhận ra vì đời đã đi vào văn chương một cách tự nhiên như thế nên nó mới trở thành tác phẩm kinh điển và được lưu truyền mãi về sau? Trong thế kỷ 20, nền văn học Việt Nam xuất hiện hẳn một trào lưu làm mưa làm gió gọi là văn học hiện thực. Cách đây cũng là mảnh đất của những cây bút tài hoa như nam cao, Vũ Trọng phụng, ngô tất tố hạnh, Nguyễn Công hoan. Nam cao là một nhà văn tiêu biểu của chủ nghĩa hiện thực và ông từng nói nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối nghệ thuật, không nên là ánh trăng lừa dối nghệ thuật, chỉ có thể là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp sống lầm than. Thực ra văn chương không hẳn lúc nào cũng cần giống tuyệt đối với đời thực. Văn là đời đôi khi cuộc đời là cảm hứng để các nhà văn, các nhà thơ phóng bút và viết nên những tác phẩm riêng cho mình, nhưng cũng là của chung cho nhân loại. Trong đó có thể là hiện thực cuộc sống, nhưng cũng có thể là những ước mơ muốn thoát ly ra khỏi đời thực đoạn đấy. Nhưng đến một thời điểm, khi chúng ta đã ngủ quên trên nỗi đau tự ru mình= những điều lãng mạn, chúng ta cũng cần hạ phàng để bàn chân chạm mặt đất và quay lại với hiện thực thuốc đắng thì dã tật mà sự thật thì mất lòng đúng vậy, hiện thực chính là một sự đau lòng, bởi vì cuộc sống này chẳng bao giờ là đơn giản, nhưng nó cũng là một bài học. Là một thử thách gian nan để chúng ta kiểm tra bản lĩnh và sự gan góc của chính mình. Bản lĩnh đầu tiên, đó là đối mặt với thực tế và tiếp đó chúng ta tìm cách để thoát khỏi những khổ đau. Chỉ khi nào ta biết mình đang đau, chúng ta mới có ý thức đi tìm thuốc để trị bệnh phải không?
Những ngày học tác phẩm chí phèo mình hay tự hỏi. Liệu có đáp án nào khác cho cuộc đời anh trí cho đứa con của anh ta hay cho thị nở hay không? Họ sẽ ra sao? Nỗi đau và cuộc đời đầy khổ ải của chí phèo là có thật sự ác độc và bất công trong đời là có thật và nhà văn nam cao đã dùng những trải nghiệm và tài năng của mình để viết vào tố cáo hiện thực. Ấy vậy còn chúng ta những độc giả có bao giờ nghĩ thêm những câu chuyện về sau? Chúng ta có thể làm được gì để thay đổi? Ờ theo mình thì mạch suy nghĩ ấy chính là những tầng bậc khác nhau của giá trị hiện thực trong tác phẩm những áng văn chương đi liền với thực tế cuộc sống giúp cho người đọc có cái nhìn đa chiều và sáng tỏ hơn về nhân sinh. Chúng ta nhận ra những bài học cho riêng mình nhưng cũng buồn thay, đôi khi ta cùng khóc cùng cười với những đau khổ và muộn phiền trong nhân thế. Chúng ta cay đắng nhận ra bản thân mình cũng thế cũng đáng thương và tội nghiệp như nhân vật ngoài kia, nhưng đó vẫn chưa phải là toàn bộ giá trị hiện thực của văn chương. Bởi vì cao hơn nữa, nó còn giúp chúng ta ý thức về sự đổi thay vì trách nhiệm về những điều tốt hơn về hạnh phúc hơn trong cuộc sống. Quay trở về với hiện thực, đối mặt với những nỗi đau dù không dễ chịu nhưng là tiền đề để chúng ta chữa lành những nỗi đau bị khuất lấp bởi thời gian. Mình hy vọng rằng mỗi một độc giả mỗi em học sinh đều phát hiện được điểm chung của chính mình với tác phẩm tìm được sợi dây liên kết. Dù rất mờ nhạt nhưng lại vô cùng chắc chắn giữa văn và cuộc đời. Chỉ khi nào thấu hiểu được giá trị của văn rồi các em mới có đủ tự tin, đủ hiểu biết để viết ra những dòng chữ của riêng mình, những bài văn với nội dung khác biệt nhưng vô cùng ý nghĩa và dứt khoát giá trị hiện thực trong văn chương là có thật, bởi vì văn chính là cuộc đời đó chính là thông điệp của mình. Cảm ơn các bạn đã nghĩ đến đây hẹn gặp lại trong các tập tiếp theo.